Je zou het misschien niet verwachten, maar nog meer dan Oudeschild was Oosterend jarenlang hét vissersdorp van Texel. Van oudsher woonden de meeste scheepseigenaren in Oosterend. En telde Oudeschild vooral garnalenvissers die met hun kleine scheepjes dichtbij huis op de Waddenzee bleven, de Oosterenders zwierven met hun grotere kotters de hele Noordzee over.
Jeruzalem van het noorden
Die avontuurlijkheid wordt wel in verband gebracht met hun sterke geloof. De Oosterenders vissers vertrouwden erop dat hun lot in goede handen was bij God. Nog steeds wordt Oosterend weleens het Jeruzalem van het noorden genoemd. Ooit stonden er maar liefst zeven kerken. Daarvan zijn er nog drie in functie: de protestantse Maartenskerk, de katholieke Sint Martinuskerk en de gebedsruimte van de Gereformeerde Gemeente in de Schoolstraat.
Nog steeds is de religie tamelijk diepgeworteld in het Oosterend en dat komt ook tot uiting in een hechte dorpsgemeenschap. Zo heeft het dorp een actieve muziekvereniging annex fanfarekorps, een voetbalclub en verzorgen vrijwilligers ’s zomers eens in de twee weken op zaterdag een grote rommelmarkt. Het zal niemand verbazen dat vers gebakken en gerookte vis daar vlot worden verhandeld.
Oosterend Present
Het absolute hoogtepunt van de gemeenschapszin is Oosterend Present, een feest dat eens in de vijf jaar wordt gehouden en waaraan vrijwel het hele dorp meedoet. Een aanrader vormt het Historisch Spel, een toneelspel in de openlucht waarin honderden Oosterenders zich als acteur of actrice ontpoppen.
Een goede manier om Oosterend te verkennen is het lopen van één van de wandelroutes. Leuk is de historische Leitjesroute. Op verschillende huizen en winkels hangt een leitje met informatie over het pand en de (vroegere) bewoners. De routebeschrijving is gratis verkrijgbaar in de winkels van het dorp. Rond het dorp loopt het Boerenommetje, een groene route die tussen ‘tuunwallen’ naar de oude Waddendijk loopt.
